Na piątek przypada ósma rocznica wybuchu rewolucji w Syrii. Protesty w tym kraju doprowadziły do krwawej wojny domowej, która przerodziła się w jeden z najtragiczniejszych kryzysów humanitarnych we współczesnej historii. Konflikt pochłonął setki tysięcy ludzkich istnień, a miliony ludzi pozbawił dachu nad głową.
W 2011 roku przez Bliski Wschód przetoczyła się fala społecznych protestów nazwana Arabską Wiosną. Po serii udanych przewrotów w sąsiednich krajach, także Syryjczycy uwierzyli, że mogą położyć kres autorytarnym rządom swojego prezydenta - Baszara al-Asada.
Przeciwnicy reżimu wyszli na ulice już w styczniu 2011 roku i demonstracje szybko rozprzestrzeniły się na cały kraj. Jednak eksplozja społecznego niezadowolenia nastąpiła dwa miesiące później. 15 marca służby bezpieczeństwa otworzyły ogień do tłumów protestujących w stolicy Syrii, Damaszku.
Dzień ten uważa się za początek krwawej wojny domowej, która trwa do dziś.
Choć zdjęcia zbombardowanych syryjskich miast, zabitych dzieci i rzesz uchodźców coraz rzadziej trafiają na pierwsze strony gazet, nie oznacza to, że długoletni konflikt ma się ku końcowi. Pokój w Syrii jest wciąż odległym scenariuszem.
Wojna w Syrii zebrała ogromne żniwo i doprowadziła do jednego z najtragiczniejszych kryzysów humanitarnych we współczesnej historii. Oto zestawienie najważniejszych faktów i statystyk.
Syryjski konflikt w punktach
1. Szacuje się, że do tej pory wojna w Syrii pochłonęła pół miliona ludzkich istnień.
2. Rok 2018 okazał się najtragiczniejszym pod względem liczby ofiar wśród dzieci. Według oficjalnych danych zginęło ich wówczas 1106, ale rzeczywista liczba była najprawdopodobniej znacznie wyższa. Od 2011 roku konflikt w Syrii kosztował życie co najmniej 21 tysięcy dzieci.
3. Ponad 5,6 miliona syryjskich uchodźców uciekło do sąsiednich państw, w tym Jordanii, Libanu, Iraku i Egiptu. 6,6 miliona zostało wewnętrznie przesiedlonych.
4. Około 11,7 miliona Syryjczyków pilnie potrzebuje dziś pomocy humanitarnej.
5. Ponad dwa miliony syryjskich dzieci musiało przerwać edukację. Co czwarta szkoła została zniszczona.
6. Dziś większość Syrii znajduje się pod kontrolą sił rządowych. Poza kontrolą Damaszku pozostają dwie enklawy, na północy i wschodzie kraju, jednak linie frontu pozostają względnie stabilne. W tej sytuacji jest możliwe, że nawet ćwierć miliona Syryjczyków będzie mogło powrócić do domów jeszcze w tym roku.
7. W ostatnim czasie dowodzone przez Kurdów i wspierane przez Stany Zjednoczone Syryjskie Siły Demokratyczne wyparły ze wschodniej Syrii dżihadystów z tak zwanego Państwa Islamskiego (IS). Wielu z pokonanych bojowników wraz z rodzinami trafiło do przepełnionego obozu w Al-Hol na północy Syrii, gdzie w rozpaczliwych warunkach przebywa 67 tysięcy ludzi - z czego 90 procent stanowią kobiety i dzieci.
8. Samozwańczy kalifat IS w Iraku i Syrii rozpadł się pod naporem sił rządowych i międzynarodowych, ale bojownicy tej radykalnej organizacji nadal działają w pustynnych regionach przygranicznych i dokonują ataków. Według Syryjskiego Obserwatorium Praw Człowieka, w syryjskim konflikcie zginęło ponad 60 tysięcy dżihadystów.
9. Przy wsparciu sojuszników, Rosji i Iranu, prezydent Baszar al-Asad zdołał utrzymać się u władzy i dziś kontroluje ponad dwie trzecie Syrii. Jednak kluczowe obszary pozostają poza kontrolą reżimu, w tym m.in. bogate w ropę naftową terytoria na północnym-wschodzie kraju, które znajdują się w rękach Kurdów.
10. Szacuje się, że w wyniku wojny - w tym przez zniszczenia infrastruktury, sparaliżowanie produkcji energii i wydobycia ropy naftowej - syryjska gospodarka cofnęła się w rozwoju o trzy dekady.
Autor: momo//rzw / Źródło: Reuters, Arab News, Norwegian Refugee Country, Save the Children, ICRC