Historyczne odkrycie: list Ribbentropa do słynnego radzieckiego szpiega

Joachim von Ribbentrop (po lewej) nie wiedział, że pisze do radzieckiego szpiega
Joachim von Ribbentrop (po lewej) nie wiedział, że pisze do radzieckiego szpiegaWikipedia Commons CC BY-SA 3.0 | Deutsches Bundesarchiv

W tokijskim antykwariacie znaleziono list niemieckiego ministra sprawa zagranicznych Joachima von Ribbentropa. Wysłana w 1938 roku korespondencja była adresowana do Richarda Sorgego, słynnego podwójnego agenta pracującego dla Związku Radzieckiego.

Richard Sorge przybył w 1933 roku do Japonii pod przykrywką korespondenta niemieckiej prasy. Jako członek NDSAP pracował także w ambasadzie Niemiec w Tokio. Jednak w rzeczywistości był informatorem wywiadu radzieckiego.

Nieświadom tego Ribbentrop wysłał mu w 1938 list z życzeniami urodzinowymi, o czym świadczy ostatnie znalezisko. W kopercie było również dołączone zdjęcie Ribbentropa z autografem. O odkryciu listu poinformował we wtorek właściciel antykwariatu.

Komunista w masce nazisty

Joachim von Ribbentrop, który wraz z Mołotowem w 1939 podzielili Polskę i Europę Wschodnią w niesławnym pakcie, w liście pogratulował Sorgemu także "wybitnego wkładu" w działalność ambasady niemieckiej w Japonii.

Tymczasem Sorge wykorzystał swoją wysoką pozycję w partii nazistowskiej, aby zdobyć niezwykle przydatne informacje dla najwyższego kierownictwa Związku Radzieckiego. List pozwala na uświadomienie sobie skali zaufania, jakie naziści pokładali w Sorgem.

Sorge ostrzegł Moskwę o planowanym przez Hitlera ataku na Kraj Rad, czyli przed Operacją Barbarossa. Jednak Kreml nie potraktował ostrzeżenia poważnie.

Po tym, jak w 1941 roku doszło do ataku Niemiec na Związek Radziecki, Moskwa zaczęła ufać komunikatom Sorgego. To właśnie on przekazał Kremlowi informację, że Japonia nie zamierza atakować Rosji, lecz skupić się na podboju Azji Południowo-Wschodniej. Wiedza o tym pozwoliła przekierować liczne siły Armii Czerwonej z Dalekiego Wschodu na Front Wschodni.

List będzie można kupić

Korespondencja Ribbentropa do Sorgego została znaleziona w antykwariacie, kiedy jeden z klientów przyniósł paczkę starych dokumentów związanych z nazistami, które należały do jego zmarłego krewnego. Klient nie zdawał sobie sprawy ze znaczenia tych papierów.

Zarówno list, jak i zdjęcie Ribbentropa, zostaną wystawione na aukcji. O ile jednak na fotografii widnieje podpis hitlerowskiego ministra, o tyle sam list został spisany przez jego sekretarkę lub sekretarza. Ribbentrop raczej nie znał osobiście Sorgego i napisał do niego list na życzenie ambasadora III Rzeszy w Tokio.

Japońska legitymacja prasowa Richarda Sorgegowikipedia commons

Rosjanin ceniony przez nazistów

Richard Sorge urodził się w rosyjskim Azerbejdżanie, lecz w dzieciństwie wraz z rodzicami przeniósł się do Niemiec. Jako ochotnik brał udział w I Wojnie Światowej i został ranny. Podczas leczenia studiował dzieła Marksa i Engelsa, a po ukończeniu edukacji z zakresu ekonomii i nauk politycznych rozpoczął karierę dziennikarza.

W 1924 został pozyskany przez radziecki wywiad, a w latach 30. wstąpił do NSDAP, gdzie był uważany za gorliwego nazistę. Na wydanym przez Sorgego przyjęciu pożegnalnym przed wyjazdem do Japonii był obecny nawet sam Joseph Goebbels.

W 1941 roku władze Japonii rozbiły siatkę szpiegowską Sorgego i aresztowały go. Kreml nie pomógł wybitnemu agentowi (Tokio oferowało wymianę), który został powieszony w 1944 roku. Dwadzieścia lat później otrzymał pośmiertnie tytuł Bohatera Związku Radzieckiego.

Autor: fil\mtom / Źródło: dw.de

Źródło zdjęcia głównego: Wikipedia Commons CC BY-SA 3.0 | Deutsches Bundesarchiv