Sejm przyjął przez aklamację uchwałę w 70. rocznicę agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku. Podkreślono w niej, że w wyniku paktu Ribbentrop-Mołotow "dokonano IV rozbioru Polski". Ponadto zbrodnię na polskich oficerach w Katyniu określono jako "zbrodnię wojenną", która ma "znamiona ludobójstwa". Spór o to, jak definiować zbrodnię katyńską, wcześniej uniemożliwiał jednogłośne przyjęcie uchwały.
"17 września 1939 r. wojska ZSRR bez wypowiedzenia wojny dokonały agresji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, naruszając jej suwerenność i łamiąc zasady prawa międzynarodowego. Podstawę do inwazji Armii Czerwonej dał pakt Ribbentrop-Mołotow zawarty 23 sierpnia 1939 r. między ZSRR i hitlerowskimi Niemcami. W ten sposób dokonano IV rozbioru Polski. Polska padła ofiarą dwóch totalitaryzmów: nazizmu i komunizmu" - czytamy w uchwale.
Jak zaznaczono, wkroczenie Armii Czerwonej "otworzyło kolejny tragiczny rozdział historii Polski i całej Europy Środkowo-Wschodniej".
Potępione zbrodnie sowieckie
"Długa jest lista zbrodni i nieszczęść, które dotknęły wtedy wschodnie tereny II Rzeczypospolitej i obywateli polskich, którzy się tam znaleźli. Składa się na nią zbrodnia wojenna rozstrzelania przez NKWD ponad 20 tysięcy bezbronnych jeńców, polskich oficerów, wysiedlenie setek tysięcy obywateli Rzeczypospolitej, osadzenie ich w nieludzkich warunkach w obozach i więzieniach oraz przymuszanie do niewolniczej pracy. Te sowieckie zbrodnie rozpoczęły szereg aktów przemocy, składających się na tragedię Golgoty Wschodu" - napisano w uchwale.
Zginęły miliony
Przypomniano również, że polski los podzieliło wiele innych narodów Europy Środkowo-Wschodniej, ponieważ "suwerenność straciły Litwa, Łotwa i Estonia, zagrożona została integralność terytorialna i suwerenność Finlandii i Rumunii". "Archipelag Gułag pochłonął miliony istnień ludzkich wszystkich narodów tego regionu, w tym wielu obywateli ZSRR. Organizacja systemu, długotrwałość i skala zjawiska nadały tym zbrodniom, w tym zbrodni katyńskiej, znamiona ludobójstwa" - podkreślono.
Zdaniem Sejmu, "pojednanie polsko-rosyjskie wymaga poszanowania prawdy historycznej" i nie wolno jej przemilczać ani nią manipulować. Sejm potępia także "wszelkie próby fałszowania historii" i apeluje "do wszystkich ludzi dobrej woli w Federacji Rosyjskiej o wspólne, solidarne działanie na rzecz ujawnienia i potępienia zbrodni czasów stalinowskich".
Długa debata nad słowem „ludobójstwo”
Tekst uchwały wywoływał liczne kontrowersje wśród polityków. Początkowo cztery kluby sejmowe nie mogły uzgodnić jednego projektu, w związku z czym do sejmowej komisji trafiły trzy propozycje: jedna marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego i dwie klubu PiS. Szczególne kontrowersja wzbudziła kwestia, czy w uchwale należy określić zbrodnię katyńską mianem ludobójstwa czy zbrodni wojennej.
Ostatecznie w ubiegłym tygodniu kluby porozumiały się w tej sprawie. Marszałek Komorowski podziękował w środę wszystkim, którzy przyczynili się do osiągnięcia porozumienia w sprawie uchwały.
Podczas gdy posłowie przyjmowali uchwałę, na sejmowej galerii obecni byli przedstawiciele Rodzin Katyńskich, którzy później mają spotkać się z marszałkiem Sejmu.
17 września 1939 roku, na mocy tajnego protokołu do paktu Ribbentrop-Mołotow, Armia Czerwona wkroczyła do Polski. Napaść doprowadziła do masowych prześladowań narodowościowych na przyłączonych do ZSRR terenach wschodnich II Rzeczypospolitej - aresztowań i osadzeń w obozach koncentracyjnych, egzekucji, morderstw i powszechnych deportacji.
Źródło: PAP, lex.pl
Źródło zdjęcia głównego: TVN24