100-lecie odzyskania niepodległości

13 października 2017
Józef Piłsudski - "człowiek chory na Polskę"
Józef Piłsudski - "człowiek chory na Polskę"
tvn24
Józef Klemens Piłsudski urodził się 5 grudnia 1867 r.tvn24

W TVN24 i TVN24 BiS oraz na portalu tvn24.pl przypominamy w tym roku polską drogę do niepodległości. Zapraszamy na serię programów, wywiadów i debat pt. "Sto lat niepodległości".

W 1926 roku jako jeden z pięciu i pół miliona Polaków podpisał "Deklarację o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych". Tak nasi rodacy dziękowali wówczas za pomoc USA po I wojnie światowej. Był wśród nich Cyprian Skwarek. W lutym skończy 102 lata. Nie żyje już żaden inny z jego szkolnych kolegów - sygnatariuszy dokumentu. Reportaż Brygidy Grysiak dla magazynu "Polska i Świat". (http://www.tvn24.pl)

Film dokumentalny "Pułkownik House"
Film dokumentalny "Pułkownik House"Discovery Channel

PRZECZYTAJ SPECJALNE WYDANIE MAGAZYNU TVN24 POŚWIĘCONE STULECIU

100 lat temu odbyły się pierwsze wybory w niepodległej Polsce

100 lat temu, 26 stycznia 1919 r., o ósmej rano rozpoczęły się pierwsze w polskiej historii powszechne wybory parlamentarne. Ich stawką był nie tylko ustrój odrodzonej Polski, lecz i pozycja państwa na arenie międzynarodowej. Głosowanie poprzedziła zacięta kampania wyborcza.

100 lat temu powołano pierwszy rząd II RP

100 lat temu, 18 listopada 1918 roku, zwierzchnik władz cywilnych odrodzonego państwa Józef Piłsudski przyjął ślubowanie prezydenta ministrów Jędrzeja Moraczewskiego. Tworzona przez tego polityka rada ministrów jest uznawana za pierwszy rząd II Rzeczypospolitej.

"Pułkownik House". Dokument o zapomnianym bohaterze polskiej niepodległości

Edward Mandell House to postać, której Europa i Polska zawdzięczają bardzo wiele. Był zaufanym doradcą amerykańskiego prezydenta Thomasa Woodrow Wilsona i przyjacielem polskiego artysty i premiera Ignacego Paderewskiego. Mimo to został niemalże zapomniany. Dokumentalny film "Pułkownik House", zrealizowany przez polski zespół Grupy Discovery, opowiada jego historię.

"Cieszmy się z różnorodności". Życzenia dla Czechów i Słowaków "od przyjaciół z Polski"

28 października 1918 roku powstała Czechosłowacja. W rocznicę tego dnia, w tym roku setną, w Czechach obchodzone jest narodowe święto niepodległości. Dwa dni później świętują Słowacy. Film z życzeniami dla sąsiadów przygotowało polskie Biuro Programu "Niepodległa". "Cieszmy się z różnorodności" - słyszymy z nagrania, które w żartobliwy sposób odnosi się do różnic i podobieństw naszych trzech języków.

Debata na stulecie odzyskania niepodległości już dziś w TVN24

Już dziś o godzinie 20 zapraszamy do TVN24 na debatę "Niepodległość, wolność, przyszłość" z okazji stulecia odzyskania niepodległości. Podczas debaty między innymi odczytane zostaną najpiękniejsze życzenia dla Polski, które można było składać przez ostatnie kilka miesięcy na portalu tvn24.pl.

"Rewolucja, której nie dało się już cofnąć". Sto lat praw wyborczych kobiet

- Przyznanie praw wyborczych kobietom nie było efektem dania im jakiegoś prezentu - przekonywała Karolina Wigura z Uniwersytetu Warszawskiego i "Kultury Liberalnej". O roli kobiet w odzyskaniu niepodległości i setnej rocznicy nadania im prawa głosu w wyborach rozmawiała z Jackiem Stawiskim w programie "Stulecie Niepodległości" w TVN24.

"Ta data pogodziła wszystkich zwaśnionych". Dlaczego 11 listopada?

Spór o umowną datę odzyskania przez Polskę niepodległości był w dwudziestoleciu międzywojennym bardzo gorący. Różne formacje zgłaszały swoje propozycje. Było ich wiele, ale w końcu padło na 11 listopada. Dlaczego akurat tego dnia świętujemy? W programie "100-lecie niepodległości" na to pytanie odpowiadają eksperci.

"Był głosem przewodnim Ślązaków, którzy poczuwali się do polskości"

Wojciech Korfanty, dyktator Trzeciego Powstania Śląskiego, komisarz plebiscytowy, wicepremier i parlamentarzysta. Dla Polski zmienił nawet imię, z Adalbert. Człowiek, który wybrał polskość, na nią postawił i o nią walczył. - Gdyby nie on, Katowice byłyby niemieckie - mówi Jan Planta z Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach.

Charyzmatyczny socjalista, porywał tłumy. Torował Polsce drogę do wolności

Działalność polityczną rozpoczął jako nastolatek. Twarz polskiego socjalizmu II RP. Przyjaciel, a potem zagorzały krytyk Józefa Piłsudskiego. Ignacy Daszyński, jeden z ojców założycieli polskiej niepodległości, należał do najbardziej wpływowych polityków dwudziestolecia międzywojennego. Program "100 lat niepodległości" TVN24.

"Nosił się po chłopsku, mówił po chłopsku, czuł się chłopem"

Wincenty Witos był "patriotą oddanym do końca" Polsce, nigdy się na nią nie obraził, choć jego życie nie było usłane różami – stwierdził Janusz Skicki z muzeum poświęconego politykowi w jego rodzinnych Wierzchosławicach. Kim był Witos i jak sięgnął po najważniejsze funkcje w państwie? Program "100 lat niepodległości" TVN24.

Od demokracji do dyktatury. "Powstało wrażenie, że Piłsudski to drugi Mussolini"

Dla Polaków w 1918 roku nie było oczywiste, jaką demokrację chcieliby mieć we własnym kraju. Powstało choćby pytanie, czy do współdecydowania o państwie dopuścić mniejszości narodowe - mówi prof. Andrzej Friszke. W sobotę w debacie "Sto lat niepodległości" w TVN24 historycy zastanawiali się, jak to się stało, że II Rzeczpospolita przeszła drogę od postępowej demokracji do rządów autorytarnych.

"Zrozumiano, że polska armia jest nienowoczesna. Trudno było wygrać wojnę"

- Po śmierci Józefa Piłsudskiego zrozumiano, że w porównaniu do innych armii polska armia jest jednak niedoinwestowana, brakuje nowoczesnych broni, lotnictwa, broni pancernej. Trudno było wygrać wojnę - mówił profesor Andrzej Chwalba z Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W felietonie reporterki TVN24 Brygidy Grysiak w kolejnej części cyklu "Sto lat Niepodległości" wyjaśniał, jak armia odbudowywała państwo i jak go broniła. W drugiej części programu o siłach zbrojnych II Rzeczpospolitej opowiadał profesor Grzegorz Nowik z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku.