Obecna sytuacja jest trudna, ale jest też wielkim wyzwaniem w stosunku do każdego z nas, ponieważ zmusza nas do wyborów moralnych. Jest szczególnie wielkim wyzwaniem w stosunku do sędziów - mówił prof. Adam Strzembosz, który odebrał w sobotę w Lublinie Nagrodę im. prof. Zbigniewa Hołdy.
Profesor Strzembosz został doceniony między innymi jako wybitny sędzia i współtwórca niezależnego sądownictwa w Polsce.
Okres "wielkich wyzwań moralnych"
- Obecna sytuacja jest trudna, ale jest też wielkim wyzwaniem w stosunku do każdego z nas, ponieważ zmusza nas do wyborów moralnych. Jest wielkim wyzwaniem, ponieważ może za te wybory moralne trzeba będzie płacić. Jest szczególnie wielkim wyzwaniem w stosunku do sędziów – powiedział, odnosząc się do obecnych konfliktów związanych z ustawami zmieniającymi system wymiaru sprawiedliwości.
- Jak się ma zachować sędzia Sądu Najwyższego, gdy niedługo większość w tym sądzie będą stanowiły osoby z powołania - w większym, czy mniejszym stopniu - politycznego? - pytał laureat.
Strzembosz - nawiązując do obaw dotyczących możliwości wpływania na sędziów i na wydawane przez nich wyroki - zaapelował o obronę niezawisłości sędziowskiej.
- Ja wielokrotnie wzywałem sędziów: jeśli prezes sądu, jeżeli przewodniczący wydziału będzie próbował rozmawiać na temat konkretnej sprawy, to trzeba zawiadomić prokuratora i nadać temu odpowiedni rozgłos. Można bronić własnej niezawisłości nie szukając oparcia w jakichś instytucjach, jakimś zapleczu środowiska. Każdy ma szanse być przyzwoitym – powiedział profesor.
- Ja wierzę, że zdecydowana większość sędziów obroni swoją niezawisłość – przyznał.
- Jest to zatem okres wielkich wyzwań moralnych - zauważył Strzembosz, kończąc swoją przemowę. - One mają swoją wartość. Nawet represje mają swoją wartość - dodał.
Apel do prezydenta
Podczas gali wręczenia Nagrody odtworzono też nagrany apel profesora Strzembosza do prezydenta Andrzeja Dudy, aby nie podpisywał ustaw o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa, które w ocenie Strzembosza są niekonstytucyjne.
Strzembosz (ur. w 1930 r.) jest profesorem nauk prawnych, był wiceministrem sprawiedliwości w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Był pierwszym prezesem Sądu Najwyższego i przewodniczącym Trybunału Stanu, funkcje te pełnił w latach 1990–1998. W latach 80. XX wieku angażował się w organizację niezależnych struktur związkowych, był działaczem "Solidarności". Po wprowadzeniu stanu wojennego został odwołany ze stanowiska sędziego Sądu Wojewódzkiego i ze stanowiska docenta w Instytucie Badania Prawa Sądowego. W latach 1982–1989 był wykładowcą Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Do pracy naukowej na tej uczelni powrócił po zakończeniu kadencji prezesa SN. Strzembosz jest laureatem wielu nagród i wyróżnień, w 2012 r. został odznaczony Orderem Orła Białego.
Obywatele RP także nagrodzeni
Nagrodę im. prof. Zbigniewa Hołdy otrzymał też ruch obywatelski ObywateleRP, który został wyróżniony za to, że jego członkowie bronią konstytucji, państwa prawa i demokracji.
ObywateleRP określają siebie jako grupę obywateli "aktywnie uczestniczących w demokratycznym ruchu protestu przeciw bezprawnym działaniom dzisiejszej władzy i łamaniu konstytucji, którą uważamy za podstawę demokratycznego dorobku niepodległej i wolnej III RP”. Organizują protesty i demonstracje między innymi przeciwko wprowadzanym przez PiS zmianom w systemie wymiaru sprawiedliwości. Lider ruchu Paweł Kasprzak odbierając nagrodę powiedział, że istotę ruchu stanowi walka o prawa człowieka.
- Wolność człowieka, kiedy będzie szanowana, jest w stanie rozsadzić każdą dyktaturę (…) Respektowanie wolności mniejszości są w stanie zapewnić nam demokrację. To jest jeden z powodów, dla których akurat o wolności ludzkie walczymy – dodał.
Nagroda dla szczególnie zaangażowanych
Nagroda im. prof. Zbigniewa Hołdy, przyznawana jest od 2012 r. osobom szczególnie zaangażowanym w ochronę praw człowieka i działania na rzecz osób wykluczonych. Otrzymali ją dotychczas opozycjoniści okresu PRL Ludwika i Henryk Wujcowie, dziennikarka Ewa Milewicz, publicystka Halina Bortnowska, szefowa Wydawnictwa Czarne Monika Sznajderman oraz prof. Zbigniew Lasocik z UW. Nagrodę przyznaje Stowarzyszenie im. prof. Zbigniewa Hołdy, zmarłego w 2009 r. wybitnego prawnika, który w swojej działalności koncentrował się na prawach człowieka, prawie penitencjarnym, bronił wolności wypowiedzi.
Autor: momo//kg / Źródło: PAP/ tvn24.pl