Wyszedł do redakcji i nigdy do niej nie trafił. Mija 25 lat od zaginięcia Jarosława Ziętary
II część reportażu "Uwagi!" o Jarosławie ZiętarzeFoto: TVN24 Video: Uwaga TVN II część reportażu "Uwagi!" o Jarosławie Ziętarze12.12 | Kim był Jarosław Ziętara? To prawdopodobnie jedyna taka sprawa w najnowszej historii naszego kraju: młody poznański dziennikarz został zamordowany przez tych, którzy mieli stać się bohaterami jego artykułu. Wśród tych, którzy latami walczyli o schwytanie sprawców zbrodni była partnerka dziennikarza, która do tej pory unikała kontaktów z mediami, teraz przerywa milczenie...zobacz więcej wideo »
Śledczych interesowały dawne pomieszczenia ElektromisuFoto: TVN24 Video: tvn24 Śledczych interesowały dawne pomieszczenia Elektromisu3.12 | - Śledczy zakończyli prowadzone w Poznaniu czynności procesowe w miejscu, gdzie przed śmiercią mógł być przetrzymywany dziennikarz Jarosław Ziętara - poinformował w środę rzecznik Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie Piotr Kosmaty.zobacz więcej wideo »
Co wiedział Ziętara?Foto: TVN24 Video: tvn24 Co wiedział Ziętara?05.11 | Wydawało się, że ta sprawa już nigdy nie zostanie wyjaśniona. A po 22. latach jest przełom. Prokuratura twierdzi, że ma mocne dowody i jeszcze w tym roku zakończy śledztwo w sprawie tajemniczego zniknięcia Jarosława Ziętary. Zarzut podżegania do zabójstwa dziennikarza usłyszał Aleksander G. - były senator i jeden z najbardziej znanych biznesmenów epoki transformacji, czyli początku lat 90. Czasu, gdy szybko rosły wielkie fortuny, gdy kontrola państwa była słaba lub żadna, gdy pole do nadużyć i przekrętów było ogromne. To właśnie podejrzane biznesy, na tropie których był młody reporter śledczy, miały doprowadzić do jego śmierci. Tak podejrzewano niemal od początku, ale dopiero teraz prokurator potwierdza, że dziennikarz miał informacje niewygodne dla interesów najbogatszego wtedy Polaka. Co takiego wiedział Ziętara, że zapłacił za to życiem?zobacz więcej wideo »
Służby specjalne zamieszane w śmierć Ziętary?Foto: TVN24 Video: tvn24 Służby specjalne zamieszane w śmierć Ziętary?05.11 | Jaką rolę odegrały w sprawie śmierci Jarosława Ziętary służby specjalne? To pytanie wciąż zadają sobie bliscy dziennikarza i jego dawni koledzy z pracy. Według rodziny, przed zniknięciem Ziętara dostał propozycję pracy w Urzędzie Ochrony Państwa, ale odmówił. Nie są tego jednak tak do końca pewni dziennikarze, którzy prowadzili swoje śledztwo i którzy zwracają uwagę na aktywność służb już po zniknięciu Ziętary.zobacz więcej wideo »
Koledzy i bliscy o sprawie Ziętary. "Aleksandowi G. można...Foto: TVN24 Video: TVN 24 Koledzy i bliscy o sprawie Ziętary. "Aleksandowi G. można...05.11. | Zdaniem Stanisława Ruska, byłego dziennikarza tygodnika "Poznaniak", na którego łamach przez kilka lat zajmował się sprawą zaginięcia Jarosława Ziętary, w jego morderstwo były zaangażowane służby specjalne. - W morderstwo Jarka zaangażowane było więcej osób - dodaje Jacek Ziętara, brat dziennikarza.zobacz więcej wideo »
Kolejne śledztwo ws. Jarosława ZiętaryFoto: TVN24 Video: TVN24 Kolejne śledztwo ws. Jarosława Ziętary11.01 | 20 lat temu zaginął Jarosław Ziętara, poznański dziennikarz tropiący różnego rodzaju afery gospodarcze. Do tej pory nikomu nie udało się ustalić co się z nim stało, jednak wiadomo, że za sprawą stoją ludzie służb specjalnych. Prokuratura w Krakowie prowadzi śledztwo w sprawie zabójstwa dziennikarza. Mimo upływu tylu lat na wiele podstawowych pytań wciąż brak jasnych odpowiedzi. (TVN24)zobacz więcej wideo »
UOP przyznaje się, że werbował J. ZiętaraFoto: TVN24 Video: TVN24 UOP przyznaje się, że werbował J. Ziętara2510 | Urząd Ochrony Państwa podejmował próby zatrudnienia Jarosława Ziętary, dziennikarza śledczego "Gazety Poznańskiej", który zaginął w 1992 roku w drodze do pracy. Takie informacje wynikają z dokumentów, które Agencja Wywiadu udostępniła Prokuraturze Apelacyjnej w Krakowie prowadzącej śledztwo ws. jego uprowadzenia. Przez wiele lat UOP informacjom o takich próbach zaprzeczał. (TVN24)zobacz więcej wideo »
Jarosław Ziętara (1968-1992)
"Zniknął dziennikarz i nikogo to nie interesuje. 17 lat"Foto: TVN24 Video: TVN24 "Zniknął dziennikarz i nikogo to nie interesuje. 17 lat"02.04 | Jarosław Ziętara na początku lat 90 opisywał najgłośniejsze afery III RP, które dopiero po latach miały zelektryzować polską opinię publiczną. Był młody, zdolny i często docierał do poufnych informacji. Zaginął w drodze do redakcji 1 września 1992 roku. Jego ciała nigdy nie odnaleziono. Niedawno wyszło na jaw, że tuż przed jego tajemniczym zniknięciem próbował zwerbować go UOP. (TVN24)zobacz więcej wideo »
Ostatni raz widziany był 1 września 1992 r. Miał iść do pracy, do redakcji "Gazety Poznańskiej". Nigdy do niej nie dotarł. W 1999 r. Jarosław Ziętara został uznany za zmarłego. Jego ciała do dziś nie odnaleziono.
Miał zaledwie 24 lata. W "Gazecie Poznańskiej" był dziennikarzem śledczym. Dużo wiedział. Dużo pisał.
- To był początek największych afer alkoholowych, paliwowych i związanych z demobilem - mówi Piotr Talaga, wówczas także dziennikarz "Gazety Poznańskiej"
Chciał napisać więcej. Nie napisał.
Zniknięcie
1 września, jak co dzień, o godz. 8:40 wyszedł z domu przy ul. Kolejowej. Do redakcji miał 15 minut piechotą.
- Jarek chodził do pracy przez park Wilsona i prawdopodobnie też tego dnia przez ten park szedł, jeśli tylko dotarł do tego miejsca - mówiła Beata Sauer, była partnerka Jarosława Ziętary.
W pracy miał się pojawić o godz. 9. Nie dotarł do niej. - Został na pewno uprowadzony między miejscem zamieszkania a redakcją - mówił Krzysztof M. Kaźmierczak, jego kolega z "Gazety Poznańskiej".
Śledczy na początku nie brali pod uwagę wersji zakładającej uprowadzenie i zabójstwo Ziętary.
Samobójstwo, ucieczka w góry lub do Anglii, związanie się z grupa przestępczą - takie hipotezy stawiała policja. Morderstwa na zlecenie nie brali poważnie pod uwagę.
- Odbierałam tych policjantów jako takie matołki. Oni nie zwracali uwagi na to co mówię - wspominała Sauer.
Śledztwo po roku
Śledztwo w tej sprawie ruszyło dopiero w 1993 r. - Znika lub ginie dziennikarz. Dlaczego? Odpowiedź jest banalnie prosta. Nie dlatego, że coś napisał, tylko dlatego, że mógł coś napisać - mówił prokurator Jacek Tylewicz.
Korzystano nawet z usług jasnowidza. - Nie był w stanie pomóc. Był tylko pewny, że Jarosław Ziętara nie żyje - wspominał Tylewicz. Sprawy nie dokończył - w międzyczasie przeniesiono go do prokuratury wojewódzkiej. Jego następca ją umorzył.
Zdaniem Kaźmierczaka tamto śledztwo było prowadzone "zupełnie bezsensownie". - Badano wątki, które nie miały żadnego uzasadnienia. To były jakby wersje z sufitu jakieś. Po kilku latach śledztwo umorzono, w ogóle nie zajmując się wątkiem zlecenia zabójstwa w związku z działalnością dziennikarską - mówił.
W 1998 r. poznańska prokuratura uznała, że Ziętara został uprowadzony i zamordowany. - Wtedy postawiono tezę, że to mogło mieć związek z działalnością dziennikarską, ale sprawę umorzono. Nie znaleziono zwłok - tłumaczył Kaźmierczak.
Dziennikarz został jednak uznany za zmarłego. Dzięki temu, na bydgoskim cmentarzu jego rodzina mogła umieścić symboliczną tablicę. Ciała do dnia dzisiejszego nie odnaleziono.
Wznowienie po latach
W kwietniu 2011 r. redaktorzy naczelni największych polskich gazet zaapelowali do władz i prokuratury o ujawnienie wszystkich okoliczności zaginięcia Ziętary i śledztwa w tej sprawie. To spowodowało analizę tego śledztwa w Prokuraturze Generalnej. W połowie czerwca 2011 r. śledztwo zostało podjęte na nowo w poznańskiej prokuraturze i przedłużone. Decyzją prokuratora generalnego przekazano je do Krakowa.
W toku śledztwa klasyfikacja prawna została zmieniona z uprowadzenia na zabójstwo. Prokuratura przesłuchała m.in. członków rodziny oraz członków Komitetu Społecznego "Wyjaśnić śmierć Jarosława Ziętary", którzy prowadzili dziennikarskie śledztwo w sprawie zaginięcia kolegi. Przeprowadziła badania odcisków palców, które zostały zabezpieczone we wrześniu 1992 roku w mieszkaniu Ziętary, ale dotąd nie były badane, zainicjowała badania biologiczne śladów zabezpieczonych w toku śledztwa metodami, które nie były znane w 1992 roku. Poddała także analizie obszerną dokumentację osób, które występują w aktach śledztwa - pod kątem ewentualnego udziału tych osób w zaginięciu dziennikarza.
Prokuratorzy przeprowadzili także eksperyment procesowy w Poznaniu. Polegał on na odtworzeniu wszystkich istotnych zdarzeń z udziałem Ziętary, które miały miejsce od godz. 13.30 w dniu 31 sierpnia 1992 roku do godz. 8:40 następnego dnia, kiedy wyruszył do redakcji i był po raz ostatni widziany.
W październiku 2011 r. krakowska prokuratura otrzymała dokumenty z Agencji Wywiadu. Wynikało z nich, że Ziętara dostawał propozycje pracy z UOP. Były to nowe dowody w sprawie, ponieważ w toku poprzedniego śledztwa w 1994 r. MSW informowało, iż "Jarosław Ziętara nie pozostawał w zainteresowaniu UOP i nie figuruje w ewidencji, jak i materiałach archiwalnych UOP".
Ziętara im odmawiał. Utrzymywał jednak kontakty z funkcjonariuszami. - Tematy, którymi się zajmował, w części oscylowały wokół tematów, którymi służby wówczas się interesowały. Na przykład przekształcenia w KGHM-ie, prywatyzacje dużych przedsiębiorstw - mówił Kaźmierczak.
- Jarek otrzymywał pewne informacje, tematy, które potem sam rozwijał. Prawdopodobnie nie był świadomy, że był wykorzystywany w pewnym sensie - dodawał Talaga.
Zadziwiającą aktywność ludzie służb wykazywali także po zniknięciu dziennikarza. W jego redakcji pojawiła się grupa funkcjonariuszy, która przeszukała biurko Ziętary i zarekwirowała kasety oraz dyskietki.
Wygląd po latach
W 2012 r. wizerunek zaginionego dziennikarza z uwzględnieniem progresji wiekowej, czyli upływu czasu, opublikowała w sobotę na swojej stronie internetowej Prokuratura Apelacyjna w Krakowie.
- Wersją wiodącą jest ta, która zakłada, że 1 września 1992 roku Jarosława Ziętarę uprowadzono, a następnie zamordowano. Jednak dopóki nie ustalimy rzeczywistego przebiegu zdarzeń zakładamy również inne wersje, w tym taką, że Jarosław Ziętara żyje - mówił rzecznik Prokuratury Apelacyjnej prok. Piotr Kosmaty.
W maju tego samego roku prokuratura weryfikowała uzyskane w toku śledztwa informacje o ukryciu zwłok Ziętary pod Poznaniem. Ciała nie odnaleziono.
Sprawdzono też informacje dotyczące odnalezienia niezidentyfikowanych zwłok z okresu od września 1992 r. do grudnia 1993 r. na terenie sześciu województw. W jednym przypadku zwrócono się do Instytutu Ekspertyz Sądowych o porównanie DNA Ziętary i niezidentyfikowanego denata. Analizy nie przyniosły przełomu.
W 2014 r. prokuratura postawiła Mirosławowi L. ps. "Lala" i Dariuszowi R. ps. "Ryba" zarzuty pomocnictwa w porwaniu i zabójstwie Ziętary. Obaj trafili do aresztu, jednak na wolność wyszli już po kilku tygodniach, a prokuratura umorzyła śledztwo w tej sprawie. Śledczy wycofali zarzuty, bo dwóch kluczowych świadków odwołało swoje zeznania.
Prokuratura wskazuje Gawronika
Do przełomu w śledztwie w sprawie uprowadzenia i zabójstwa dziennikarza Jarosława Ziętary doszło w listopadzie 2014. Zatrzymano Aleksandra Gawronika, jednego z najbogatszych Polaków na przełomie lat 80. i 90 (2 lutego 2015 roku w pisemnym oświadczeniu zgodził się na podawanie pełnego imienia i nazwiska, równocześnie podkreślając, że nie ma nic wspólnego z zaginięciem Ziętary).
Gawronik został oskarżony o podżeganie do zabójstwa dziennikarza. Od stycznia 2016 roku przed poznańskim Sądem Okręgowym toczy się jego proces.
Biznesmenowi i byłemu senatorowi zarzuca się, że "w bliżej nieustalonym dniu czerwca 1992 roku, chcąc aby inne osoby dokonały porwania, pozbawienia wolności, a następnie zabójstwa redaktora "Gazety Poznańskiej" Jarosława Ziętary (…) nakłaniał do tego ustalonych pracowników firmy ochroniarskiej (…) w szczególności w ten sposób, że podczas prowadzonej z nimi rozmowy dotyczącej wpływu na postawę Jarosława Ziętary stwierdził, ze ma on być skutecznie zlikwidowany".
- Działania Gawronika, zdaniem prokuratury, miały związek z "zawodowym zainteresowaniem Ziętary i planowanymi publikacjami dotyczącymi poznańskiej tzw. szarej strefy gospodarczej" – mówiła rzeczniczka poznańskiego sądu, sędzia Joanna Ciesielska-Borowiec
Zeznając przed sądem biznesmen zdecydowanie zaprzeczał zarzutom: - Nie można się tłumaczyć z plotek na swój temat. Jeżeli są fakty, to należy pokazać swój punkt widzenia. Tam nie ma tych faktów. Akt oskarżenia nie wymienia żadnych moich firm. Nie ma w notatkach pana Ziętary żadnych zapisków na temat moich firm i o mnie. Po prostu nie ma. Czy brak dowodu jest dowodem? - mówił Gawronik.
W 2016 r. dziennikarz został patronem ulicy przy dawnej redakcji Gazety Poznańskiej, a przy jego domu odsłonięto tablicę pamiątkową. "Zginął dlatego, że był dziennikarzem" - głosi na niej napis.
