Ostatni emisariusz, patriota, dżentelmen. Słynny "kurier z Warszawy" prywatnie

Do Muzeum Emigracji w Gdyni trafiła we wtorek kolekcja zdjęć oraz pamiątek po Janie Nowaku-Jeziorańskim.

Przedmioty związane z jego pracą oraz życiem prywatnym przekazała wdowa po Arkadiuszu "Aramie" Rybickim oraz jego brat. - Jestem zaszczycony, że mogliśmy przekazać pamiątki po Janie Nowaku- Jeziorańskim do Muzeum Emigracji w Gdyni. Był dla mnie wzorem patrioty i męża stanu. Cieszę się, że mogłem go osobiście poznać i cieszę się, że pamiątki po nim będą mogły służyć wszystkim Polakom – powiedział senator Sławomir Rybicki.

Wśród przekazanych pamiątek nie brakuje fotografii. Szczególnie interesujące są te pochodzące z czasów młodości Jana Nowaka-Jeziorańskiego oraz z czasów II wojny światowej. - Dokumentują one również jego działalność w polskiej sekcji Radia Wolna Europa i licznych spotkań Jana Nowaka-Jeziorańskiego z najbardziej wpływowymi osobami w światowej polityce, m.in. kilkoma prezydentami USA, wśród których znaleźli się George Bush senior oraz Bill Clinton - opowiada Joanna Wojdyło z Muzeum Emigracji w Gdyni.

Okazuje się, że wielką pasjonatką fotografii była Jadwiga (ps. Greta) - żona Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Oboje posiadali kilka aparatów, projektorów oraz urządzeń do przeglądania slajdów. Interesowała ich fotografia użytkowa i szybkość jaką oferowały polaroidy. Sam Jan Nowak-Jeziorański używał również polaroidowych nakładek przeciwsłonecznych na okulary.

Oprócz zdjęć do Muzeum Emigracji w Gdyni trafiły również osobiste przedmioty. Wśród nich jest m.in. modlitewnik z notatkami, wizytówki, okulary oraz zegarek na rękę i portfel. Nie zabrakło również elementów garderoby takich jak kapelusz i krawaty.

Część przedmiotów przekazanych Muzeum znajdzie się na jego wystawie stałej. Wszystkie pamiątki będzie można zobaczyć online. Już 6 lutego Muzeum Emigracji w Gdyni otworzy również wystawę czasową o Kurierze z Warszawy, która potrwa do końca marca.

- Jan Nowak-Jeziorański i piękna karta, jaką zapisało Radio Wolna Europa w polskiej historii od początku byli obecni na naszej wystawie. Przekazane pamiątki dają jednak szansę na poznanie tego niezwykłego człowieka w bardziej osobisty sposób – zaznaczyła dyrektor muzeum, Karolina Grabowicz-Matyjas – dlatego jesteśmy wdzięczni za ten wyjątkowy dar dla naszej placówki.

Zdzisław Jeziorański (Jan Nowak to jeden z pseudonimów okupacyjnych) urodził się w 1913 r. w Warszawie. Brał udział w kampanii wrześniowej, potem zaangażował się w działalność konspiracyjną - był członkiem Związku Walki Zbrojnej i żołnierzem Armii Krajowej. W Gdyni pojawił się w 1943 roku jako inspektor Akcji "N" w ramach której kolportowano wśród Niemców antyhitlerowskie materiały propagandowe w języku niemieckim. Gdańsk, Gdynia, Kołobrzeg - to tylko niektóre miasta, w których organizował siatki ludzi przerzucających bibuły na szwedzkie statki, a także niemieckie okręty.

Odbył pięć wypraw na trasie Warszawa-Londyn, jako kurier Komendanta Głównego AK i jego łącznik z rządem polskim w Londynie.

Po wojnie pozostał za granicą. Od 1948 r. pracował w Radiu BBC. 3 maja 1952 r. poprowadził pierwszą audycję Radia Wolna Europa w języku polskim. Dyrektorem sekcji polskiej RWE był do 1976 r. Następnie zamieszkał w USA, gdzie był rzecznikiem spraw polskich. Swoje przeżycia wojenne opisał w słynnej książce pt. "Kurier z Warszawy". Na stałe powrócił do Polski w 2002 r. Aktywnie włączył się w życie kraju, zaangażował się m.in. w promowanie integracji Polski z Unią Europejską. Zmarł 20 stycznia 2005 r.

Ze względu na zasługi Jana Nowaka-Jeziorańskiego oraz jego liczne powiązania z Gdynią, w mieście z morza i marzeń odsłonięto tablicę, która go upamiętnia. Otrzymał również tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gdyni.

FILM O KURIERZE Z WARSZAWY

Wspomnienie o jednym z największych polskich patriotów:

Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem - czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl.

Autor: aa/gp / Źródło: TVN 24 Pomorze/ Polskie Radio/PAP