Zamiast demokracji chaos. Libia trzy lata po śmierci Kaddafiego

Muammar Kaddafi zginął w ludowej rewolcie w 2011 rokuWikimedia Commons

Mijają trzy lata od śmierci Muammara Kaddafiego. Libijski dyktator został zabity w strzelaninie między powstańcami a siłami wiernymi dyktatorowi. Od tego czasu w kraju sytuacja wciąż jest niestabilna.

Libia znajduje się obecnie w anarchii, a chaos widać na każdym kroku. Słaby rząd centralny nie dysponuje jakimikolwiek efektywnymi siłami zbrojnymi i nie jest w stanie kontrolować grup paramilitarnych, które w sierpniu 2011 roku pomogły obalić wieloletnie rządy Kaddafiego. Osią konfliktu jest rywalizacja o władzę polityczną i kontrola nad bogatymi libijskimi zasobami ropy.

Dwa parlamenty

W Libii faktycznie istnieją obecnie dwa nieuznające się parlamenty. Wyłoniona w wyniku czerwcowych wyborów nieislamistyczna Izba Reprezentantów przeniosła się do Tobruku na wschodzie kraju, po utraceniu kontroli nad Trypolisem. Stolica kraju jest obecnie w rękach zbrojnych grup i działa tam drugi parlament, Powszechny Kongres Narodowy (PKN), który kontrolowany jest w dużej mierze przez islamistów.

W opublikowanym w sobotę w Waszyngtonie wspólnym komunikacie mocarstwa zachodnie zażądały "natychmiastowego wstrzymania" walk w Libii, gdzie siły rządowe rozpoczęły ofensywę przeciwko milicjom islamskim w celu odbicia Trypolisu i Bengazi.

Stany Zjednoczone, Francja, Włochy, Niemcy i Wielka Brytania zagroziły też sankcjami wobec "tych, którzy zagrażają pokojowi, stabilizacji i bezpieczeństwu Libii".

Przyjaciel terrorystów

Urodzony w 1942 roki Kaddafi był najdłużej rządzącym przywódcą arabskim. Stał na czele państwa 42 lata.

Przez dziesięciolecia oskarżany był przez Zachód o wspieranie terrorystów i powiązania z ruchami rewolucyjnymi, poczynając od palestyńskiego terrorysty Abu Nidala, przez wenezuelskiego terrorystę znanego jako Carlos-Szakal, kończąc na Irlandzkiej Armii Republikańskiej. Przez Ronalda Reagana został nazwany "wściekłym psem Bliskiego Wschodu".

Cios w gospodarkę

W kwietniu 1986 r. prezydent USA zarządził atak amerykańskiego lotnictwa na Libię w odwecie za zamach bombowy libijskich służb specjalnych na dyskotekę w Berlinie Zachodnim, uczęszczaną przez amerykańskich żołnierzy. W nalotach zginęło 41 osób, w tym adoptowana córka Kaddafiego.

W grudniu 1988 roku na szkockim miastem Lockerbie doszło do zamachu terrorystycznego na samolot linii PanAm, w wyniku którego zginęło 270 osób. Odpowiedzialnością za zamach obciążono dwóch agentów libijskiego wywiadu - Abdelbaseta Ali Mohmeda Al Megrahiego i Al Amina Khalifa Fhimaha. Libia odmówiła wydania podejrzanych, co poskutkowało sankcjami nałożonymi przez ONZ. Restrykcje załamały gospodarkę i nieco stłumiły rewolucyjnego ducha Kadafiego.

Kaddafi zginął 20 października 2011 roku w regionie Syrty na północy Libii. Dwa miesiące wcześniej został obalony, podobnie jak przywódcy sąsiedniej Tunezji i Egiptu, w wyniku protestów, które wybuchły w lutym i przerodziły się w antyreżimowe powstanie, wsparte potem przez zachodnie kraje w operacji pod dowództwem NATO.

Autor: ktom, ToL//kdj / Źródło: TVN24, PAP

Źródło zdjęcia głównego: Wikimedia Commons