Są pieniądze na remont kościoła w Żeliszowie

Z zewnątrz poewangelicki kościół w Żeliszowie wydaje się niepozorny i na przechodniu nie robi większego wrażenia. Jednak wyjątkowe wnętrze sprawia, że co roku zagląda tu wielu turystów. Nie przeszkadza im nawet to, że budynek popadł w ruinę, a w środku jest pusto. W monumentalnym zabytku odbywają się sesje nowożeńców. Przyciąga ich niesamowita gra światła, które wkrada się tu przez dziurę w dachu.

– Odrobina wyobraźni wystarczy, by zobaczyć światło wpadające do kościoła z każdej strony świata. Nie wadzi w tym rząd zamurowanych okien – przekonuje Korwin Szymanowski z fundacji „Twoje Dziedzictwo”, która opiekuje się zabytkową świątynią.

Fundacja powstała w 2012 roku. Jej członkom zależało na pielęgnowaniu kultury, dziedzictwa narodowego i zabytków. Na początku nie planowali remontu kościoła. Okazało się jednak, że mimo dużego zainteresowania, nikt inny nie zajmuje się jego renowacją.

- To było dla nas spore zdziwienie. Skontaktowaliśmy się z władzami gminy i powiatu bolesławieckiego, by dowiedzieć się, jakie są plany - opowiada Szymanowski.

Urzędnicy opracowali projekt zabezpieczenia dachu i szukali na to środków. - To miało przedłużyć żywot obiektu, ale nie wiązałoby się ani z udostępnieniem budynku zwiedzającym, ani ze znalezieniem dla niego nowej funkcji. Dlatego postanowiliśmy działać. Wzięliśmy losy „Perły Żeliszowa” w swoje ręce, bo nie zrobił tego nikt inny – dodaje.

Członkowie fundacji weszli do kościoła w 2012 roku. – Dewastacja jednak postępowała. Skradziono kolejne fragmenty piaskowca, na ścianach pojawiły się nowe napisy, a na klepisku, które zastępuje teraz podłogę, pojawiły się pamiątki po sesjach nowożeńców: wypalone świeczki, sztuczne kwiaty i torebki. Nie brakowało też puszek po piwie – wspomina Szymanowski.

Pierwsza zbiórka pieniędzy została zarejestrowana na początku ubiegłego roku. Wtedy jednak nie wiadomo było, czy zebrane środki przejmie urząd gminy, czy wyda je sama fundacja.

– Dlatego faktycznie zaczęliśmy zbierać fundusze dopiero w połowie lipca 2013 roku, gdy zabytek przeszedł w nasze ręce. Wcześniej fundacja była dla Dolnoślązaków mało wiarygodna. Pochodzimy w końcu z województwa mazowieckiego, a zbieraliśmy na poewangelicki zabytek spod Bolesławca, który w dodatku pozostawał w rękach urzędników. Ludzie twierdzili, że nie ma po co wyręczać państwa, ich podatki są po coś płacone. Natomiast sponsorzy oczekiwali jednoznacznej sytuacji prawnej obiektu – wspomina Szymanowski.

Wszystko zmieniło się 17 lipca ubiegłego roku, gdy w ramach darowizny gmina Bolesławiec przekazała świątynię fundacji. Oddając zabytek zadeklarowała chęć pomocy merytorycznej i formalnej.

Wtedy na konto zaczęły wpływać pierwsze wpłaty od darczyńców. To, co udało się zebrać w pierwszym etapie, nie wystarczy jednak na przeprowadzenie planowanych prac. Minimalny koszt to 230 tys. zł.

Dlatego fundacja zwróciła się o dofinansowanie do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pod koniec stycznia okazało się, że wniosek rozpatrzono pozytywnie. "Twoje Dziedzictwo" na remont dachu wraz z zabezpieczeniem konstrukcji ścian budynku dostanie 200 tys. zł.

Pomóc w ratowaniu "Perły Żeliszowa" może każdy. Liczy się nie tylko pomoc finansowa. – Ważne są pomysły, kontakty, wiedza i praca. Czasem wystarczy rozmowa i rozpowszechnienie informacji. Jesteśmy otwarci na wszystkie pomysły i sugestie – mówi Szymanowski.

Na przywróceniu świetności zależy nie tylko fundacji i władzom gminy. Także mieszkańcy mają nadzieję na odbudowę świątyni. – Kibicują nam i liczą, że Żeliszów na tym skorzysta. Ciekawy obiekt będzie przyciągał turystów. Już dziś przyjeżdżają tu obcokrajowcy – twierdzi Szymanowski.

Pierwszym krokiem będzie naprawa dachu. Do tego niezbędne będą m.in. nowe belki konstrukcyjne, deski, dachówki i rynny. W tym samym etapie prac wykonane mają być uzupełniające roboty przy ścianach.

Później przyjdzie czas na nowe drzwi, okna i elewację. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem prace zakończą się w 2019 roku.

– Jednak otwarcie dla zwiedzających planujemy już pod koniec bieżącego roku. Wszystko jednak zależy od dachu. Jeśli nie będzie stanowił zagrożenia dla przebywających w budynku to ludzie będą mogli do niego wejść – kończy członek fundacji.

Budowa ewangelickiego kościoła w Żeliszowie rozpoczęła się w 1796 roku. Trwała rok. Projekt przygotował Carl Gotthard Langhans, twórca berlińskiej Bramy Brandenburskiej. To jedyny kościół w Polsce, który został zbudowany na planie elipsy. Wokół obudowany jest balkonami, rzędem okien i kolumnadą. Dawniej białe podłogi i olbrzymie kryształowe żyrandole podkreślały piękno świątyni.

Do II wojny światowej kościół działał zgodnie ze swoim przeznaczeniem i był w doskonałym stanie. Później stopniowo zaczął popadać w ruinę. Dopiero po 210 latach od wybudowania niemal całkowicie zrujnowany obiekt wpisano do rejestru zabytków.

Efekty działań fundacji będzie można podziwiać w Żeliszowie:

Autor: tam/mir/roody/kwoj / Źródło: TVN24 Wrocław