Porozumienie atomowe z Iranem

6 listopada 2014
To dopiero początekEPA/CHRISTIAN BRUNA

Iran wypełnił wszystkie zobowiązania wynikające z porozumienia nuklearnego, które w lipcu 2015 roku zawarł ze światowymi mocarstwami - powiadomiła w sobotę 16 stycznia 2015 r. Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej. Wieczorem tego dnia USA i UE zniosły sankcje nakładane na Iran od 2006 roku. W 2018 roku prezydent USA Donald Trump wycofał z porozumienia USA.

Spór o program atomowy Iranu trwał ponad 12 lat. Zachód nakładał lub zaostrzał sankcje wobec Iranu, by zmusić ten kraj do rezygnacji z rozwijania programu nuklearnego, który - według zachodnich rządów - miał na celu budowę broni jądrowej; Teheran zaprzeczał by dążył do produkcji takiej broni. W wyniku samego tylko embarga naftowego Iran tracił rocznie około 40 mld dolarów. Sekretarz stanu USA John Kerry i szefowa unijnej dyplomacji Federica Mogherini ogłosili zniesienie restrykcji w sobotę wieczorem w Wiedniu zaraz po tym, jak szef Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) Yukiya Amano oświadczył, że Iran wypełnił wszystkie zobowiązania wynikające z porozumienia z sześcioma mocarstwami (USA, Rosją, Chinami, Wielką Brytanią, Francją i Niemcami), czyli radykalnie ograniczył swój program atomowy w zamian za stopniowe znoszenie międzynarodowych sankcji.

MAEA potwierdziła, że w ramach realizacji porozumienia, Iran m.in. znacząco zredukował liczbę wirówek do wzbogacania uranu i przekazał do Rosji niemal wszystkie zapasy wzbogaconego uranu. "To zwycięstwo dyplomacji i potwierdzenie, że społeczność międzynarodowa jest także zdolna do rozwiązywania poważnych konfliktów" - podkreślili we wspólnym oświadczeniu Mogherini i szef MSZ Iranu Mohammed Dżawad Zarif. Zapowiedzieli, że będą nadal monitorować pełną i efektywną realizację porozumienia. Szef amerykańskiej dyplomacji Kerry także zapowiedział monitorowanie realizacji umowy. - USA, ich przyjaciele i sojusznicy są teraz bardziej bezpieczni, gdyż zagrożenie nuklearne ze strony Iranu zostało zredukowane - podkreślił. Za "historyczny sukces dyplomacji" uznał porozumienie z Iranem i zniesienie sankcji minister spraw zagranicznych Niemiec Frank-Walter Steinmeier. Rolę Francji i Wielkiej Brytanii w osiągnięciu porozumienia podkreślili szefowie MSZ obu krajów, Laurent Fabius i Philip Hammond.