Daniel Day-Lewis żegna się z aktorstwem. Filmowa branża w szoku

Przed trzema laty magazyn "Time" wybrał go najlepszym aktorem wszech czasów i większość kinomanów zgodziła się z tym wyborem. Od równie wybitnych kolegów - takich jak na przykład Robert de Niro czy Anthony Hopkins - różni go to, że nigdy nie rozmienił się na drobne, przyjmując role w średnich lub kiepskich filmach. Daniel Day-Lewis ma w swoim dorobku wyłącznie kreacje bardzo dobre lub wybitne w uznanych produkcjach świetnych filmowców.

Trzykrotny laureat Oscara (taką liczbą statuetek pochwalić się mogą oprócz niego jeszcze Jack Nicholson i Meryl Streep), znany jest również z tego, że bardzo długo pracuje nad każdą rolą. Dlatego gra znacznie mniej od swoich kolegów, co sam dowcipnie tłumaczy wrodzonym lenistwem. Podobnie komentował wiadomość o obwołaniu go najlepszym aktorem wszech czasów przez magazyn "Time".

- Nie zasługuję na ten tytuł. Jestem znacznie mniej zdolny niż moi wybitni koledzy i muszę nadrabiać to naprawdę ciężką pracą - mówił.

Daniel Day-Lewis właśnie kończy pracę nad rolą w filmie Paula Thomasa Andersona, która tym samym będzie ostatnią w jego dorobku.

Swojego pierwszego Oscara odebrał za genialną kreację w obrazie Jima Sheridana "Moja lewa stopa" w 1989 roku. Jego bohater, artysta malarz zmagający się z porażeniem mózgowym, niemal całkowicie sparaliżowany, tworzy arcydzieła lewą stopą. By wypaść autentycznie, Daniel w czasie zdjęć nie schodził z wózka inwalidzkiego i nakazał ekipie, by go karmiła, a także nosiła na planie. A to był dopiero początek w porównaniu z tym, jakie warunki stawiał w kolejnych filmach.

Urodzony w Londynie syn irlandzkiego poety Cecila Day-Lewisa oraz aktorki Jill Balcon wychowywał się w otoczeniu ludzi sztuki. Ojciec karmił go wielką literaturą, a że był socjalistą, pozwalał na kontakt z "prostymi ludźmi" i uczył szacunku do ich pracy. To dzięki niemu, prócz aktorstwa, Daniel opanował także stolarkę i jest w niej równie dobry, co w zawodzie aktora. Ojciec zmarł, gdy Daniel miał zaledwie 15 lat. Zdążył jednak przekazać dzieciom miłość do Irlandii. To dlatego aktor nazywa ją swoją ojczyzną.

Kształcony w rygorystycznej szkole, ucieczkę od surowych reguł znalazł w warsztatach teatralnych. Szybko trafił na sceny West Endu i zaczął występować z powodzeniem w sztukach Szekspira. Jako duński książę u boku Judi Dench stworzył kreację, o której Londyn długo dyskutował. Przy okazji doprowadził do głębokiego wyczerpania nerwowego część zespołu aktorskiego, zyskując opinię genialnego szaleńca.

Porównywany od początku do wielkiego Laurence'a Oliviera, tak jak on występuje z powodzeniem i w teatrze, i w filmie. Od początku starannie dobiera role. Na dużym ekranie zaistniał w 1986 roku dzięki filmom "Moja piękna pralnia" Stephena Frearsa oraz w kostiumowym "Pokoju z widokiem" Jamesa Ivory'ego. W ekranizacji dzieła Milana Kundery "Nieznośna lekkość bytu" stworzył fascynującą kreację lekarza seksoholika, który wbrew sobie staje się "wrogiem ludu" podczas praskiej wiosny.

Właśnie stamtąd ściągnął go i obsadził w "Mojej lewej stopie" Sheridan. Ten film przyniósł mu światową sławę.

Niebawem duet Sheridan - Day-Lewis miał stworzyć wspólnie kolejne arcydzieło. Był nim głośny film "W imię ojca", w którym Daniel zagrał Irlandczyka niesłusznie skazanego na 30 lat więzienia za zamach bombowy.

Przygotowując się do sceny przesłuchania, najważniejszej w filmie, zamknął się na kilka dni w celi, odmówił jedzenia i snu, a nawet kazał się ekipie... pobić. Efekt znów był niezwykły. I chociaż statuetkę dla najlepszego aktora otrzymał wtedy Tom Hanks za rolę geja chorego na AIDS w "Filadelfii", (pierwotnie proponowaną zresztą Day-Lewisowi), to Daniel był nieformalnym zwycięzcą oscarowej gali.

Kolejną złotą statuetkę odebrał za znowu całkiem inne kino - w filmie "Aż poleje się krew" Paula Thomasa Andersona zagrał bezwzględnego nafciarza z Nowego Meksyku, który zdobywa majątek, ale przegrywa życie. Wtedy posypały się propozycje od największych. Wybierał zawsze postaci skrajnie odmienne, występując zarówno w filmach kostiumowych, ("Wiek niewinności" i "Gangi Nowego Jorku" u Scorsese) czy choćby w opowieściach łotrzykowskich ("Ostatni Mohikanin").

O jego utożsamianiu się z granymi postaciami krążą legendy. Wielbiciel aktorskiej "metody Stanisławskiego" (polegającej na wejściu w rys psychologiczny granej postaci), z którą wcześniej kojarzono głównie Marlona Brando, a potem Roberta de Niro, zdetronizował ich obu dzięki dbałości o aktorski repertuar.

Trzeciego Oscara miał dostać za rolę 16. prezydenta Stanów Zjednoczonych - Abrahama Lincolna.

Steven Spielberg proponował mu rolę Abrahama Lincolna aż trzykrotnie, nim wreszcie usłyszał "tak". Zdążył już w międzyczasie zaproponować ją także Liamowi Neesonowi, ale ten na szczęście odmówił. Lewisowi spodobało się, że Spielberg nie chciał kręcić biografii Lincolna. Opowiedział jedynie o czterech tygodniach z życia prezydenta, kiedy ten usiłował przeforsować w Kongresie 13. poprawkę do konstytucji znoszącą niewolnictwo.

Przygotowania do roli Day-Lewis rozpoczął od lektury listów, przemówień i biografii Lincolna. Otoczył się także jego zdjęciami, których kilka, zrobionych u schyłku życia prezydenta, ocalało. Analizował zewnętrzne podobieństwa do swojego bohatera - godzinami stał przed lustrem w filmowej charakteryzacji, a na koniec zaczął pracę nad głosem, opisanym jako "piskliwy i przenikliwy". Taki właśnie ma Day-Lewis na planie "Lincolna".

By zapewnić artyście komfort pracy, na wyraźne polecenie Spielberga podczas zdjęć zwracano się do niego "panie prezydencie". Sam Day-Lewis do Sally Field, grającej jego żonę, nawet pisał SMS-y XIX-wieczną angielszczyzną. Efekt końcowy jego pracy zwala z nóg, a Oscar był w tym przypadku formalnością. Trudno uwierzyć, że nigdy już nie powalczy o kolejnego.

Na osłodę kinomanom pozostaje obraz Paula Thomasa Andersona "Phantom Thread" z jego ostatnią rolą. Film trafi do kin na Boże Narodzenie.

Autor: Justyna Kobus / Źródło: "Variety", tvn24.pl